Yüksek gerilimde istenilen değerlerin ölçülebilmesi için ölçü aletleri direk şebekeye bağlanamaz. Yüksek gerilime uygun değerlerde izolasyonu sağlamak ve uygun büyüklükte cihaz imal etmek zordur. Bu yüzden ölçü aletlerinin ve koruma rölelerin devreye bağlanması için yardımcı elemana ihtiyaçları vardır. Akım ve gerilim değerlerini istenilen değerlerde tutan elemanlara ölçü traformatör leri olarak adlandırılır. Ölçü trafoları akım ve gerilim transformatör leri olarak ikiye ayrılır.
Gerilim Transformatör leri
OG ve YG tesislerinde ölçü,koruma,ayar ve izolasyon amacıyla kullanılan cihazlar tesise bir gerilim transformatörü aracılığıyla bağlanır.Gerek ölçü gerekse koruma cihazları aynı gerilim trafosuna bağlanabilirler .Standart anma güçleri 15-30-45-60-120-150-180 VA dir. Gerilim ölçü transformatörleri, akım transformatör lerinin aksine, açık devreye yakın durumda çalışır. Yani sekonder devre yüksüz anlamında çalışır.Zira sekonder devredeki yük, bir voltmetre, vatmetrenin gerilim bobini, bir sayacın gerilim bobini gibi büyük empedanslı cihazlardır. Genellikle gerilim transformatör lerinin sekonder devre gerilimleri standardize edilmiştir.Şöyle ki; 100/3 -100/√3 -100 -110/3 -100√3 -110V gibi. 100/3 ve 110/3 V gibi sargılar genellikle nötrü izole sistemlerde koruma amaçlı kullanılır.Diğer gerilim değerlerinde ölçü ve koruma olarak kullanılır. Gerilim transformatör lerinde sekonder devrelerde polarite olmayan uç topraklama yapılmalıdır.
Gerilim ölçü transformatörleri, akım transformatörlerini aksine, açık devreye yakın durumda çalışır. Yani sekonder devre yüksüz çalışır. Zira sekonder devredeki yük, bir voltmetre, vatmetrenin gerilim bobini, bir sayacın gerilim bobini gibi büyük empedanslı cihazlardır.Genellikle gerilim transformatörlerinin sekonder devre gerilimleri standardize edilmiştir. şöyleki; 100/3 -100/√3 -100 -110/3 -100√3 -110V gibi.100/3 ve 110/3 V gibi sargılar genellikle nötrü izole sistemlerde koruma amaçlı kullanılır. Diğer gerilim değerleri de ölçü ve koruma olarak kullanılır.
Endüktif Gerilim Transformatör leri
Yüksek gerilimde kullanılan Endüktif Gerilim Transformatörlerinde oldukça kaliteli magnetik nüveler kullanılır ve minimum kayıplar elde edilir. Transformatörün magnetik nüvesi sistem geriliminin yarı değerinde de (Un/2) çalışmaktadır. Bu nedenle primer sargılar her iki bacakta oluşturulduğundan bobinin geometrik yapıları ve boyutları transformatörün sınıf performansı için çok önemli bir tasarımdır. Primer ve sekonder sargıların yalıtımları yağ emdirilmiş özel yalıtım kağıtlar ile sağlanmaktadır. Primer ve sekonder sargılar arasında uygun elektrotlar kullanılarak elektrik alan şiddetleri yumuşatılır.
Transformatörlerde yüksek ve alçak gerilim sargıları dışında ayrıca üçüncü bir sargı olarak kullanılan dengeleme sargıları ile magnetik nüvedeki dengesizlikler önlenmiş olur. Yüksek gerilim sargılarının yalıtımında oluşturulan kapasiteler ile homojen bir gerilim dağılımı elde edilir.
Kapasitif Gerilim Transformatör leri
Kaplin kapasitörlü yüksek gerilim transformatörleri enerji sistemlerinde ölçme koruma ve yüksek frekanslı sinyallerin iletiminde kullanılır. Kapasitif gerilim trafoları iki kısımdan oluşur. Bunlar kaplin kapasitör ünitesi ve içinde elektro magnetik parçalar bulunan tank kısmıdır.Kaplin kapasitör kısmı birbirine seri olarak bağlanmış kondansatör dizilerinden oluşur.. Kapasitör üniteleri yüksek kalite poliproplen film kağıt, kaliteli dielektrik yağ ile üretilmiştir. Kaplin kapasitörü ünitesi sayısı gerilim seviyesine göre 1-3 arasında değişebilir. Kaplin kapasitör buşingi yüksek kalitede porselen malzemeden oluşur. Kahverengi dışında başka renklerde de üretim yapılabilir. Atlama mesafesi montaj yerindeki ortam koşullarına göre değişir. Standart krepaj mesafeleri 20, 25, 31 mm/kVdir.
Elektro magnetik ünite 4 kısımdan oluşmaktadır.
1. Trafo ünitesi
2. Kompanze eden reaktör
3. Antiferrorezonans filtre
4. Yüksek frekans düzeneği.Bir adet ayırıcı, drenaj bobini, ark boynuzu.
Basitçe kapasitif voltaj trafosundaki kondansatörler değerlerine oranla gerilimleri 50 Hz de üzerlerinde bölerler,yüksek frekanslarda ise kısa devre özelliği gösterirler ,trafo ise belirli bir seviyeye indirir.KGT yüksek frekanslı sinyalleri iletme özelliği vardır.Fakat hat tıkacı paralel rezonans devresi oluşturarak,yüksek frekansın baraya girmesini engeller.
Transformatörün dışında yağ kaçaklarının gözden geçirilmesi, akan sızan yağ kaçaklarının giderilmesi ve eksik yağların ilave edilmesi yine yağ konusunda oldukça önemlidir. Çünkü yağlı transformatörlerde, yağda bir sıkıntı oluşursa arıza oluşma ihtimali artmaktadır.Yağın hiç bir şekilde kazan dışına çıkmaması ve hava almaması gerekir.
Güç İşletmeniz ile Beraber Yaşayacak
Maxwell olarak işletmelerin yaşayan birer yapı olduğuna inanıyor ve gelecekte karşılalabileceğiniz durumlara karşı tedbir alarak taahhüt işlerini üstleniyoruz.