Işık perdesi içinde üzerine düşen ışığın şiddetiyle orantılı olarak voltaj üreten ışık algılayıcısı fotoselden 2 veya daha fazla bulunan fotoelektrik cihazıdır.
Bu perdeler karşılıklı bir şekilde konumlandırılır ve gözle göremediğimiz bir alan oluştururlar. Bu oluşan alana herhangi bir kişi veya cisim girerse ortamdaki fiziksel değişikliği algılarlar. Eğer fiziksel değişimin olduğuna yönelik bir algılama olursa perdelerin oluşturduğu sinyal, iş güvenliğine yönelik cihazlara verilen komutu uygular. Dolayısıyla perdeler tarafından verilen sinyal, iş güvenliğini arttıran bir kaynak, bir veri oluşturmaktadır.
Işık perdesi en çok risk faktörü barındıran ve bu risk faktörlerinin insan sağlığına tehlike oluşturduğu, işçilerin doğrudan çalıştığı iş sahalarına koyulmaktadır. Örneğin uluslararası nakliyat yapan bir firmanın üst üste ve yanlamasına koyduğu koli sayısı bellidir. Bu koli sayısından fazla sayıda koli içeren partilerde ışık perdeleri sinyal vererek komuta kademesini bir problem olduğuna dair uyarmaktadır. Ya da robotların çalıştığı iş sahasına giren kişileri algılamak için bu perdeler kullanılmaktadır. Dolayısıyla perdelerin kulanım alanı çok geniştir. Parti içindeki nesnelerin sayısından çok düzlemli nesne algılamaya ve işçi iş güvenliğini sağlayabilmek için kullanılmaktadır. Teknolojik gelişmenin değişik iş sektörlerindeki yansıması olan ışık perdeleriyle birlikte şirketler hem çalışanlarını hem de robotlarını korumakta, daha özgür ve daha esnek çalışma yapısı sunmakta ve daha az operatör yorgunluğuyla maliyeti azaltmaktadır.
Işık Perdeleri Sistemi Nasıl Çalışmaktadır?
Birçok fonksiyonu olan ışık perdeleri sistemi 2 veya daha fazla sayıda ışık perdesinin bir araya gelmesi ile oluşmaktadır. Bu nedenle sistemin nasıl çalıştığını anlamak için ilk olarak perdelerin çalışma prensiplerini anlamak gerekmektedir.
Bir ışık perdesinin üstünde fotoelektrik alıcısı ünitesi ve verici ünitesi bulunmaktadır. Perde içindeki bir fotoelektrik vericisi, bir dizi senkronize ve paralel kızılötesi ışık demetini alıcı birime yansıtmaya başlar. Bahsedilen bu ışık demeti ışık yayan diyot (LED) içermektedir. Işık demeti içindeki diyotlar belirli bir frekansta titreşmektedir. Alıcı ünitesindeki fototransistörler de sadece bu diyotların titreştiği frekansı tespit etmek için tasarlanmıştır. Bu işlem devam ederken fotoelektrik alıcı ve verici arasında oluşan alanda bir veya daha fazla kızılötesi ışın kesintiye uğrarsa perde tarafından robota veya cihaza durdurma sinyali gönderilir.
Daha basit bir dille anlatmak gerekirse ışık perdesi sensörü kesintiye uğrarsa bölgede perdeye bağlı tüm elektrik işlemler durdurulmaktadır. Böylece herhangi bir can veya mal kazası önlenmiş olur. Cihazın veya robotun daha sonra tekrardan görevine devam edebilmesi için risk faktörlerinin ortadan kaldırılması ve arızalı bileşenin değiştirilmesi gerekmektedir. Bu işlemler gerçekleştikten sonra programa uygun bir sıfırlama yapılır ve perde tekrardan çalışabilir duruma getirilir.
Sonuç olarak ışık perdeleri sistemi çalışma prensibi hem işverene hem de işçiye büyük avantajlar sağlamaktadır.
Işık Perdesi Sisteminde Örnek Uygulamalar
Işık perdesi sistemi birçok alanda kullanılan yaygın bir iş güvenliği aracıdır. Şirketlere sunduğu avantaj ve imkanlar çok fazla sayıdadır. Günümüzde çalışma fonksiyonlarının farklı alanlarda sağladığı maliyet azaltıcı etkisiyle ışık perdesi sensörü kullanımı çok önemlidir. Konunun daha derinlemesine öğrenilmesi için perde sisteminde kullanılan örnek uygulamalara göz gezdirmek bize büyük yarar sağlayacaktır.
Herhangi bir şirketin paketleme yapmak üzere tasarlanan bir robotunu düşünelim. Bu robotun etrafına verebileceği zararları önlemek için bir koruma bariyeri yapılabilir. Ancak şirket, bu koruma bariyerinin bulunduğu alana kaynak malzeme sağlamak için giriş ve çıkış yapan işçilerini korumak amacıyla iş sahasına kapı koymak zorunda kalacaktır. Kapının açılması ve kapanması zamanın etkin kullanılabilmesini engelleyecek ve işçilerin çalışma sahalarında büyük alan kaplayacaktır. Kapının kaplayacağı alan işçilerin hareket kabiliyetini azaltacağı için birim zamanda yapılan iş miktarı düşecektir. Eğer bu paketleme robotunun olduğu yere sensör koyulursa, hiçbir şekilde kapıya gerek duymadan işçilerin daha rahat çalışabileceği ve daha güvenli bir ortam sağlanacaktır. Çünkü koruma bariyerinden hariç işçiyi koruyabilen bir mekanizmanın yokluğunda can ve mal kayıplarının fazla olduğu bilinen bir gerçektir.
Işık yayan diyot içeren mekanizmalar kurulduğunda, herhangi bir sınır ihlali olduğu zaman robot kapanacaktır ve işçiye zarar vermesi engellenmiş olacaktır. Aynı örneği yoğun kullanıma sahip olan pres makineleri için de verebiliriz. Genellikle çift el kumanda sistemi kullanılan pres makinelerinde işçiler butonlardan birine bant yapıştırarak güvenliği suistimal edebilmektedir. Işık perdesi kullanımında ise bu tarz suistimallerle yaşanabilecek vahim kazaların önüne geçilebilmektedir.
